Aleksandra Piotrowska, Telewizja Kopernik: Jaką tematykę obejmuje Pana projekt?
Dr inż. Daniel Żarski, adiunkt w Zakładzie Biologii Gamet i Zarodka Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie: Mój projekt obejmuje swoją tematyką aspekty związane z rodzicielstwem u ryb, mianowicie w tym projekcie chcemy się zająć, chcemy znaleźć odpowiedź na pytanie, w jaki sposób i do jakiego stopnia czy to mama, czy to tata wpływa na jakość potomstwa. Innymi słowy chcemy poznać mechanizmy, które są dziedziczone albo po matce, albo po ojcu, jednakże bardzo ważnym elementem tego projektu jest to, że chcemy się przyjrzeć czynnikom tzw. niegenetycznym, czyli nie uwarunkowanym, nie będącym zależnymi od kwestii genetycznych, tylko od tego, w jaki sposób doświadczenie rodzica jest przekazywane potomstwu.
W tym temacie mówimy między innymi o mechanizmie niegenetycznego dziedziczenia. Dlaczego ten temat jest tak mało poznany u ryb
Generalnie wynika to z tego, że bardzo trudno jest badać te procesy, te mechanizmy u ryb. Ryby, w przeciwieństwie do ssaków, mają zapłodnienie tzw. zewnętrzne, czyli już nie ma interakcji matka – potomstwo od momentu, kiedy dochodzi do zapłodnienia. W przypadku ssaków np. cały czas następuje pewnego rodzaju komunikacja między rozwijającym się zarodkiem a matką. U ryb już tego nie ma, w związku z czym ten temat się bardzo trudno bada, natomiast sam fakt tego niegenetycznego dziedziczenia jest tak naprawdę bardzo raczkującym tematem w biologii w ogóle, w biologii rozrodu, czy w biologii gamet.
Na jakie etapy dzieli się ten projekt?
Ten projekt dzieli się na dwa etapy, w pierwszym etapie najpierw postaramy się usunąć wszelkiego rodzaju braki w wiedzy, czyli chcemy uzupełnić wiedzę w istotne elementy związane z rozrodczością okonia w ogóle, następnie w drugim etapie tego projektu zajmiemy się już konkretnymi czynnikami, takimi, jak wielkość samic, jak wielkość tarlaków, jak ich stopień udomowienia, tudzież jakość gamet.
Jak te badania pomogą w przyszłości hodowcom ryb, w tym wypadku akurat hodowcom okonia?
Hodowcy poznają mechanizmy, w jaki sposób są przekazywane pewne cechy, czyli będą w stanie w następstwie tego projektu, w następstwie wiedzy zdobytej w tym projekcie, będą w stanie poznać, w jaki sposób dana cecha przekłada się na efektywność wzrostu np., tudzież przeżywalności, czy też, miejmy nadzieję, odporności na choroby. Pozwoli nam to jeszcze bardziej zwiększyć zrównoważoność takiej hodowli, czyli uniezależnienie jej od czynników zewnętrznych w hodowlach intensywnych, ponieważ w tym projekcie będziemy się zajmować tylko i wyłącznie rybami wyhodowanymi stricte w warunkach kontrolowanych od samego początku.
Dziękuję za rozmowę.
